هیپرتروفی (Hypertrophy)+آتروفی(Atrophy)چیست؟
هیپرتروفی (Hypertrophy) "پُرسازی"به افزایش حجم بافت یا اندام که در اثر بزرگ شدن یاختههای موجود در آن بافت یا اندام صورت بگیرد، گفته میشود.
در این حالت، یاختهها آب و خوراک بیشتری را جذب میکنند و در نتیجه حجمشان بزرگتر میشود.
در پرسازی تعداد یاختهها افزایش نمییابد. به حالتی که تعداد سلولهای بافتها و اندامها افزایش پیدا کند پُریاختگی (هیپرپلازی) گفته میشود.
هیپرتروفی برعکس پدیدهٔ کاهیدگی (آتروفی) است. کمسازی زمانی رخ میدهد که اندازهٔ بافت یا اندام به خاطر کوچک شدن حجم یاختهها کاهش یابد.
هیپرتروفی اغلب نتیجه افزایش فعالیت عضو است مثلا در اثر پرکاری بطن چپ به دنبال تنگی دریچه آئورت در بلندمدت ما هیپرتروفی بطن چپ قلب را داریم.
آتروفی(Atrophy) چیست؟
آتروفی :به کاهندگی حجم بافت یااندام که موجب کوچک شدن آن می شود" آتروفی "می گویند
ایجاد آتروفی علل مختلفی دارد که عبارتند از:
1- فلج اعصاب حرکتی عضله
2- نرسیدن خون کافی به عضله به هر علت
3- عدم استفاده از عضله به مدت طولانی
آتروفی ناشی از فلج اعصاب حرکتی عضله به طور ناگهانی به وجود میآید، در اثر بیماری یا وارد آمدن آسیب، عصب متصل به بافت آسیب می بیند و در نتیجه آتروفی عصبی، عضله توان حرکت خود را از دست داده و تحلیل میرود.
از این موارد میتوان به بیماری فلج اطفال که یک بیماری ویروسی است، اشاره کرد که به اعصاب قسمتی یا کل بدن آسیب وارد کرده و منجر به فلج بدن میشود.
سندروم گیلن باره مثال دیگری از این دست میتواند باشد که اعصاب مورد حمله سیستم ایمنی قرار میگیرند.
از دیگر مثالهای آتروفی عصبی میشود به بیماری اسکلروزیس آمیوتروفیک جانبی اشاره کرد که بیماری سلولهای عصبی مغز و نخاع است و این سلولها را که کنترل کننده حرکات ارادی عضلات هستند بیمار میکند.
گاهی اوقات هم تحلیل عضله به علت عدم استفاده طولانی مدت از عضله به وجود میآید. ایت نوع آتروفی با ورزش قابل درمان است. از جمله کسانی که ممکن است به این آتروفی مبتلا شوند، میشود به کسانی که کارهای کم تحرک دارند اشاره کرد.
فضانوردان هم چون در شرایط بی وزنی قرار دارند، انقباض عضلانی خود را از دست میدهند و دچار این نوع از آتروفی میشوند.
بستری بودن طولانی مدت یا حتی بسته بودن طولانی مدت یک عضو (گچ گیری) میتواند ایجاد آتروفی کند.
علایم
ضعف اندامها و مشکلات تعادلی
ناهماهنگی بین عضلات
بی حسی و سوزن سوزن شدن پاها و دستها و پیشروی این حس
گاهی مشکل در تکلم و از دست دادن حافظه
احساس خستگی مفرط
ورم منطقه آسیب دیده
علاوه بر دقت در مورد علایم بالا، هر زمان در اطرافیان خود سردردهای شدید، نوسان در هوشیاری، ضعف و عدم توانایی در حرکت قسمتی از بدن، مشکل در ادای کلمات و سخن گفتن، تغییر در دید چشم و یا چشم درد ناگهانی مشاهده کردید بلافاصله به نزدیکترین مرکز درمانی مراجعه کنید.
پیشگیری
رژیم غذایی غنی از میوه و سبزیجات(منبع غنی منیزیم) ، غذاهای کم چرب و مصرف کافی پروتئین به عنوان مهمترین ترکیبات عضلات میتوانند مانع از ایجاد آتروفی عضلانی شده یا حتی پیشرفت آن را کندتر کند.
علاوه بر اینها، برنامه ورزشی منظم و روزانه از ابتلا به بی حرکتی و آتروفی عضلانی جلوگیری میکند.
درمان
درمان این بیماری به میزان پیشرفت آن بستگی دارد. گاهی بیماری آنقدر پیشرفت کرده که درمان آن ناممکم میشود.
ورزشهای منظم، فیزیوتراپی، ورزشهای کششی جهت کاهش فشار در اعصاب از شیوههای متداول درمان آتروفی به شمار میروند.
ندرتا برای اصلاح انقباض عضله، بیمار نیازمند جراحی میشود./منبع:همشهری
***
انواع آتروفی عصبی
بیماری هایی که بر اعصاب عضلات اثر دارند، شامل:
اسکلروزیس آمیوتروفیک جانبی: بیماری سلول های عصبی در مغز و نخاع که حرکات عضلات ارادی را کنترل می کنند.
سندرم گیلن باره: در این بیماری به طور اشتباهی، سیستم ایمنی به سیستم اعصاب حمله می کند.
نوروپاتی (بیماری و یا عملکرد بد اعصاب)
فلج اطفال: یک بیماری ویروسی که بر اعصاب اثر دارد و می تواند منجر به فلج قسمتی از بدن و یا کل بدن منجر شود.
درمان
درمان این بیماری به میزان پیشرفت آن بستگی دارد. گاهی بیماری آنقدر پیشرفت کرده که درمان آن ناممکم میشود.ورزشهای منظم، فیزیوتراپی، ورزشهای کششی جهت کاهش فشار در اعصاب از شیوههای متداول درمان آتروفی به شمار میروند.ندرتا برای اصلاح انقباض عضله، بیمار نیازمند جراحی میشود.
قدم اول
سعی کنید با تمرینات جورفشاری آغاز کنید تا جریان متابولیسم بدنتان را فعال کرده و میزان مقاوت عضلاتی را که دچار آتروفی شده اند، تقویت کنید. تمرینات جورفشاری با انقباض چندثانیه ای عضلات در لحظه انجام میشود. مثلا در حالیکه پایتان را صاف نگه داشته اید عضلات چهارسر خود را منقبض کنید تا میزان مقاومت آنها افزایش یابد. سعی کنید به مرور زمان انقباض را بالا ببرید.
قدم دوم
سعی کنید حرکاتی انجام دهید که منجر به تحرک بیشتر مفاصل شود. برای عضلاتی که دچار آتروفی شده اند بهتر است روی یک صندلی بنشینید و پاهایتان را صاف نگه دارید تا عضلات مربوطه تحریک شود. برای بهتر شدن و تقویت جریان خون و انعطاف پذیری عضلاتتان میتوانید این کار را چندبار در روز انجام دهید.
قدم سوم
از حرکات مقاومتی سبک مانند استفاده از میله های مقاومتی برای افزایش حجم عضلاتتان استفاده کنید. باید سعی کنید میزان مقاومت را رفته رفته افزایش دهید. مثلا سعی کنید پاهایتان را به طور ملایم با بندی ببندید و بعد آنها (پاها) را از هم باز کنید. این تمرین برای تقویت عضلات بسیار مفید است.
قدم چهارم
انجام حرکاتی با اسکات یا استپ آپ هم میتواند به تقویت عضلات چهارسری که دچار آتروفی شده اند بسیار کمک کند.
مشاوره-روانشناسی