عربستان ۸۱ نفررااعدام کرد۲۱ اسفند ۱۴۰۰
عربستان سعودی ۸۱ نفر رااعدام کردند،۷ یمنی و ۱ سوری درمیان اعدام شدگان.
اعدام ۸۱ نفردرعربستان دریک روز
عربستان سعودی روز شنبه ۱۲ مارس (۲۱ اسفند۱۴۰۰) اعلام کرد ۸۱ نفر، از جمله متهمین به قتل و عضویت در گروههای شبهنظامی را اعدام کرده است. چنین میزان از اعدام طی یک روز، در تاریخ مدرن عربستان بیسابقه بوده است.
اعدام مخالفین ومبارزین عربستان
شبکه نبأ که در زمینه ثبت جرایم و جنایات آلسعود فعالیت دارد، با ذکر اسامی اعلام کرد که ۴۰ تن از این افرادی که اعدام شدهاند، از اهالی القطیف (منطقه شیعهنشین) بودهاند:
شبکه "النبأ" که در زمینه ثبت جرایم و جنایات رژیم سعودی فعالیت دارد، با ذکر اسامی اعلام کرد که ۴۰ تن از این افراد که اعدام شده اند، از اهالی «القطیف»(شیعیان) هستند و اسامی آنها به به این شرح عنوان کرده است:
۱- موسى جعفر المبيوق
۲- عبد الله ناجی آل عمار
۳- حسن علي آل الشيخ
۴- عقيل حسن الفرج
۵- عبد الله جواد آل نصيف
۶- مرتضى محمد آل موسى
۷- يوسف عبد العظيم آل طريف
۸- محمود عيسى القلاف
۹- هيثم ابراهيم المختار
۱۰- محسن ابراهيم المسبح
۱۱- حسن محمد الفرج
۱2- علي عاطف آل ليف
۱۳- حسين علي آل خليف
۱۴- جعفر محمد الفرج
۱۵- حسين منصور العبد النبي
۱۶- ماجد علوي القلاف
۱۷- محمد سعود آل جوهر
۱۸- جمال حسن البناوی
۱۹- حسن سلمان آل رضوان
۲۰- حسين أحمد الاوجامی
۲۱- مصطفى علی الخياط
۲۲- علی عباس العوامی
۲۳- احمد عبد الواحد السويكت
۲۴- محمد عباس العافی
۲۵- عقيل حسن آل عبد العال
۲۶- محمد عبدالله السماعيل
۲۷- أحمد زكی آل عبد النبی
۲8- حسن محمد آل تحيفه
۲۹- جعفر احمد أبو حسون
۳۰- زيد علی آل تحيفه
۳۱- محمد عبد الله آل هزيم
۳۲- مهدی صالح الزنادی
۳۳- علی محمد آل عفيريت
۳۴- محمد علوی الشاخوری
۳۵- امجد محمد العوامی
۳۶- أسعد مكی آل شبر علی
۳۷- شهيده حسين منصور الجشي
۳۸- عبد الله محمد البندر
۳۹- حسن هاشم القلاف
۴۰- عبد الله محمد الزاهر
توضیح مدیریت سایت-پیراسته فر:در۲ ژانویه ۲۰۰۶(۱۲ دی ۱۳۹۴) ۴۷ نفر اعدام شدندکه آیت الله شیخ نمر یکی ازآنهابود.
در سال ۱۹۸۰میلادی(۱۳۵۸شمسی) عربستان ۶۳ نفر را طی یک روز به اتهام تصرف خونین مسجدالحرام اعدام کرده بود که بالاترین رقم اعدامهای دستهجمعی در کشور بود.
ماجرای «تصرف مکه»(مسجدالحرم) چیست؟
در ۲۰ نوامبر ۱۹۷۹( ۲۹ آبان ۱۳۵۸)۲۹ ذیحجه ۱۳۹۹ پس از« اشغال مسجدالحرام» و »گروگانگیری حجاج مکه» توسط یک گروه مسلح سلفی اسلامی مخالف دولت عربستان سعودی صورت گرفت.
این گروه معتقد بودند که «محمد عبدالله القحطانی» منجیجهان( مهدی موعود) میباشد و همه باید از او اطاعت کنند.
این اقدام به رهبری «جهیمان بن محمد بن سیف العتیبی» انجام گرفت.
مهاجم معتقد بود که شوهر خواهرش(دامادش) «محمد عبدالله القحطانی» همان مهدی(صاحب الزمان) است که بازگشته تا اسلام را نجات دهد او برای اثبات گفتههای خود از احادیثی سخن میگفت که در آن بازگشت مهدی پیشگویی شده بود.
این گروه این روز را برای تصرف مسجدالحرام انتخاب کردند، تا منطبق بر بعضی از احادیث دربارهٔ تاریخ قیام مهدی باشد.
در صبح آن روزهنگامی که «شیخ محمد السبیل» امام جماعت مسجد الحرام در حال آماده شدن برای برپایی نماز جماعت برای ۵۰ هزار عبادتکننده در آخرین روز حج بود.مهاجمان اسلحههای خود را بیرون آوردند، دروازهها را بستند و چند مأمور را کشتند
۵۰۰ نفر از حجاج نیز به کمک این گروه پیوستند. در همان زمان گروه سعودی بن لادن در حال نوسازی مسجد بود یکی از کارکنان این شرکت پیش از آن که شورشیان سیمهای تلفن را قطع کنند موضوع را به ریاست شرکت گزارش میدهد و آنها نیز موضوع را به اطلاع شاه خالد میرسانند.
در صبح آن روزهنگامی که «شیخ محمد السبیل» امام جماعت مسجد الحرام در حال آماده شدن برای برپایی نماز جماعت برای ۵۰ هزار عبادتکننده در آخرین روز حج بود.مهاجمان اسلحههای خود را بیرون آوردند، دروازهها را بستند و چند مأمور را کشتند
۵۰۰ نفر از حجاج نیز به کمک این گروه پیوستند. در همان زمان گروه سعودی بن لادن در حال نوسازی مسجد بود یکی از کارکنان این شرکت پیش از آن که شورشیان سیمهای تلفن را قطع کنند موضوع را به ریاست شرکت گزارش میدهد و آنها نیز موضوع را به اطلاع شاه خالد میرسانند.
در صبح زود۲۹ آبان ۱۳۵۸، امام جماعت مسجدالحرام، «شیخ محمد السبیل» در حال آماده شدن برای اقامه نماز برای پنجاه هزار نمازگزار بود که برای نماز جمع شده بودند.
حوالی ساعت ۵ صبح، شورشیان که از زیر ردای خود اسلحه تهیه می کردند، او را قطع کردند، دروازه ها را با زنجیر بستند و دو پلیس را که فقط به چماق های چوبی برای تنبیه زائران سرکش مسلح بودند، کشتند. اسلحه نیز در تابوت های خالی به داخل مسجد قاچاق می شد تا شناسایی نشود.
شورشیان بیشتر گروگان ها را آزاد کردند و بقیه را در پناهگاه حبس کردند. آنها در طبقات بالای مسجد مواضع دفاعی و در مناره ها مواضع تک تیراندازی گرفتند که از آنجا فرماندهی محوطه را بر عهده داشتند.
در زمان این حادثه، ولیعهدعربستان « فهدبن ترکی» برای نشست سران کشورهای عربی در تونس بود و سپس فرمانده گارد ملی شاهزاده عبدالله برای یک دیدار رسمی در مراکش بود. از این رو «ملک خالد» مسئولیت رسیدگی به این حادثه را به شاهزاده سلطان وزیر وقت دفاع و «شاهزاده نایف» وزیر کشور عرلستان واگذار کرد.
چگونی شکستن محاصره مسجدالحرام(مکه)
بلافاصله پس از تصرف، حدود صد نفر از افسران امنیتی وزارت کشور برای بازپس گیری مسجد اقدام کردند که با تلفات سنگین قاطعانه به عقب برگردانده شدند. یگان هایی از ارتش عربستان سعودی و گارد ملی عربستان سعودی به نجات یافتگان به سرعت پیوستند.
برای آماده شدن حمله هوایی مسجدالحرام ، به ساکنین مکه دستورترک شهردادند، تمام شهر مکه تاغروب همان روز تخلیه شد.
شاهزاده سلطان، «ترکی بن فیصل آل سعود» را که در آن زمان رئیس مخبرات الاعمه (اطلاعات سعودی) بود، منصوب کرد تا پست فرماندهی جلو در چند صد متری مسجد را به عهده بگیرد، جایی که شاهزاده ترکی برای چند هفته آینده در آنجا خواهد ماند.
کمک گرفتن ازخلبان پاکستان
در اواسط روز، نظامیان سعودی از هلیکوپترها مستقیماً وارد حیاط مرکزی مسجد شدند. سربازان سعودی توسط شورشیان که مواضع برتر را در اختیار داشتند، بیرون آوردند. پس از شکست این رزمایش، کماندوهای پاکستانی در سرتاسر طبقات مسجد جامع حتی در مناره ها آب را شکافتند.
اول مسجدالحرام را آب بستند وبعدبه «جریان برق» متصل کردند
مأموران در سراسر طبقات مسجدالحرام راآب بستندوآنگاه کماندوهای ارتش پاکستان جریان الکتریکی برق را در آب آزاد کردند و مهاجمان درمخمصه افتادند و شروع به تغییر موقعیت خود کردند تا خود را از برق گرفتگی نجات دهند.
در این مدت کماندوهای ارتش پاکستان با هلیکوپترها به داخل مسجد الحرام در نقاط مختلف هلی بردکردند و به راحتی بسیاری از مهاجمان را زنده دستگیر کردند.
این درگیری بیش از دو هفته به طول انجامید وبرطبق آماررسمی عربستان ۲۵۵ زائر وشرطه ها کشته و ۵۶۰ نیزمجروح شدند،۱۲۷ نظامیکشته و ۴۵۱ مجروح شدند.
رهبر مهاجمان«جهیمان» دستگیر شد و او و ۶۷ تن ازمهاجمان در میدان های چهار شهر عربستان در ملاء عام سر بریده شدند. حکم اعدام توسط علما صادر شد وبه امضاء پادشاه عریستان« ملک خالد»برای اجرا،ابلاغ شد.
در۲ ژانویه ۲۰۰۶(۱۲ دی ۱۳۹۴) ۴۷ نفر اعدام شدندکه«شیخ نمر» یکی ازآنهابود.
اعدام همزمان ۴۷ نفر در یک روز و در ۱۲ شهر در عربستان از سال ۱۹۷۹ تاکنون بیسابقه بوده است. در سال ۱۹۷۹ و به دنبال حمله افراد مسلح به «مسجد الحرام» در مکه ۶۳ نفر از این افراد اعدام شدند.
شهرهای منطقه الشرقیه
دمام،احساء،حفر الباطن،قطيف،الجبیل،خبر،ظهران،الخفجی،راس تنوره،بقيق،نعيريهف،قرية عليا
جمعیت منطقه الشرقیه: حدود ۵ میلیون نفر
ازجمعیت ۳۴ میلیونی عربستان ،حدود ۱۰ درصد کل ساکنان عربستان یعنی ۳.۴ میلیون نفر شیعه هستند که یکسوم آنها در منطقه الشرقیه به خصوص در چهار استان اصلی عربستان یعنی القطیف، الاحساء، الدمام و الخبر هستند.
منطقه الشرقیه دارنده بزرگترین ذخایر طبیعی نفت در جهان است. حدود ۲۲ درصد ذخایر ثابت نفت جهان در این منطقه قرار دارد و ۹۸ درصد نفت عربستان از این منطقه تامین میشود. همچنین ۱۲ درصد مجموع کل واردات نفت آمریکا و یکسوم واردات نفت ژاپن را نیز تامین میکند. با توجه به صنعتی شدن منطقه الشرقیه میزان نقش این منطقه در اقتصاد عربستان به حدود ۹۰ درصد از درآمد داخلی میرسد.
به رغم این مساله بیشتر ساکنان منطقه الشرقیه از پیامدهای روابط تنشآمیز تاریخی با آل سعود رنج میبرند و در حال حاضر نیز با نظام تندروی عربستان دارای تنش بیشتری هستند.
بین مورخان درباره دورهها و شرایط گسترش شیعیان در شرق عربستان اختلافنظر وجود دارد اما مسالهای که از نظر تاریخی ثابت شده این است که روابط میان آل سعود و ساکنان منطقه الشرقیه از زمان شکلگیری نخستین حکومت آل سعود روابطی خصمانه بوده است.
با استناد به آنچه که مورخان، تحلیلگران و شرقشناسان میگویند، میتوان گفت که رابطه میان جوامع القطیف، الاحساء و مناطق دیگر در شبه جزیره عربستان بیشتر بر بعد قبیلهای، منطقهای متمرکز بوده است تا بعد دینی و مذهبی.
ساکنان القطیف و الاحساء اصالتاً جزو قبایل ربیعه که در واحهها سکونت داشتند و قبیله بنی تمیم که بادیهنشین بودند، هستند. این دو قبیله پس از رسالت پیامبر اکرم (ص) اسلام آوردند. بعداً قبایل زیادی از شمال شبهجزیره عربستان و غرب آن به منطقه الشرقیه آمدند. بیشتر قبایل مهاجر شیعه شدند.
آرامکو
پادشاهی سعودی ۲۹ مه ۱۹۳۳ (۰۸ خرداد ۱۳۱۲ )به شرکت آمریکایی «استاندرد اویل آو کالیفرنیا» امتیاز اکتشاف نفت در منطقه الشرقیه را داد. این شرکت در سال ۱۹۴۴میلادی(۱۳۲۳شمسی) نام خود را به شرکت نفت عربی آمریکایی (آرامکو) تغییر داد.
اجرای حکم اعدام شیخ نمر باقر النمر، روحانی شیعه عربستانی توسط آل سعود بخشی از ظلم و ستم و تبعیض طایفهای و مذهبی است که نظام سعودی در طول سالها در حق ساکنان منطقه الشرقی
شیخ نمر باقر النمر، روحانی شیعه عربستانی توسط آل سعود اعدام شداز ساکنان منطقه الشرقیه بود.
عربستان روز شنبه ۱۲ دیماه ۴۷ زندانی مخالف، از جمله شیخ نمر باقر النمر، روحانی سرشناس شیعه را اعدام کرد.
شیخ نمر النمر در سال ۲۰۱۲ بعد از انتقاد علنی از مقام های عربستان و تقاضا برای برگزاری انتخابات در این کشور دستگیر شد. وی از تظاهرات ضددولتی در شرق عربستان حمایت کرده بود.
BBC(۱۲ دی ۱۳۹۴)نوشت:وزارت کشور عربستان گفته است وی در میان ۴۷ نفری است که به اتهام ارتکاب جرائم تروریستی اعدام شدهاند.
این اعدام ها در ریاض، پایتخت عربستان و دوازده منطقه دیگر انجام شده است.
خبرگزاری آسوشیتدپرس به نقل از یک وکیل در عربستان که نخواسته نامش فاش شود، گزارش داده که علاوه بر شیخ نمر باقر النمر، دست کم چهار نفر دیگر از اعدامیها شیعه بودهاند.
***
در فاصله سالهای ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۳ نیز در جریان اعتراضهای اقلیت شیعه این کشور صدها تن بازداشت شدند. مقامهای عربستان اعلام کردند که در جریان این اعتراضها به ماموران پلیس حمله و چند تن از آنها کشته شدهاند.
به گزارش رویترز، ۴۵ نفر از اعدام شدگان، شهروندان عربستان سعودی بودند. یک شهروند مصر و یک شهروند چاد نیز جزو اعدام شدگان بودند.
اعدام همزمان ۴۷ نفر در یک روز و در ۱۲ شهر در عربستان از سال ۱۹۷۹ تاکنون بیسابقه بوده است. در سال ۱۹۷۹ و به دنبال حمله افراد مسلح به «مسجد الحرام» در مکه ۶۳ نفر از این افراد اعدام شدند.
«شیخ نمر» کیست؟
«آیتالله نمر باقر النمر» روحانی برجسته عربستانی، در سال ۱۳۳۸ شمسی، در شهر «عوامیه»در استان قطیف (شرق عربستان) به دنیا آمد.
شیخ نمر پس از ۱۰ سال تحصیل در حوزه علمیه حضرت قائم(عج)، عازم سوریه شد و در حوزه علمیه حضرت زینب(ع) برای ادامه تحصیلات حوزوی و علوم دینی نام نوشت و در حضور اساتید این حوزه به تحصیل پرداخت.
به گزارش العالم نمر از معروفترین و شایستهترین مدرسان علوم دینی در حوزههای علمیه به شمار میآمد و در حوزههای علمیه ایران و سوریه به تدریس کتابهایی همچون کتاب اللمعة الدمشقیة و کتاب جامع المدارک و "مستمسک عروة الوثقی و الحلقات، شهید سید محمدباقر صدر پرداخت.
وی پس از بازگشت به عربستان مرکز «الإمام القائم» را در العوامیه تأسیس کرد که در واقع سنگبنای «مرکز اسلامی» در سال ۲۰۱۱ میلادی(۱۳۸۰ شمسی)بود.
نیروهای امنیتی عربستان سعودی شیخ نمر باقر النمر را در سال ۲۰۱۲ بازداشت کردند. آنها پیش از آن نیز چندین بار وی را به بهانههای مختلف بازداشت کرده بود.
نخستین بازداشت شیخ نمر به می ۲۰۰۶ میلادی(۱۳۸۵ ) بازمیگردد، وی هنگام بازگشت از سفر کوتاهمدتش به بحرین، به دلیل مشارکت در همایشی بینالمللی قرآن کریم از سوی نیروهای امنیتی سعودی بازداشت شد.
اتهام شیخ نمر این بود که در این همایش با قرائت پیامی از دولت سعودی خواسته بود به «قبرستان بقیع» رسیدگی کند، «مذهب تشیع» را به رسمیت بشناسد و شیوههای آموزشی و درسی کنونی حاکم بر عربستان را تغییر داده یا لغو کند.
شیخ نمر دومین بار در ۲۳ آگوست ۲۰۰۸ (۲ شهریور ۱۳۸۷ ) در شهر "القطیف" به دست نیروهای امنیتی رژیم سعودی بازداشت شد. این بار اتهام شیخ برای بازداشت بنابر ادعای دولت سعودی تحریک شیعیان عربستان و درخواست از شیعیان مناطق شرقی عربستان برای آمادهشدن به منظور دفاع از خود و جامعه خویش بود. اما مقامات سعودی از بیم قیام مردمی و خشم و غضب شیعیان مناطق شرقی عربستان شیخ نمر را ۲۴ ساعت پس از بازداشت آزاد کردند.
این روحانی برجسته عربستانی یک بار دیگر در مارس ۲۰۰۹ میلادی در معرض بازداشت قرار گرفت.
بازداشت خشونت آمیز آیتالله نمر
«آیتالله نمر» در هشتم ژوئیه ۲۰۱۲میلادی(۱۳۹۱) به دست نیروهای امنیتی بازداشت شد.
نیروهای امنیتی سعودی قبل از بازداشت شیخ نمر، خودروی او را تعقیب کرده و به سوی وی تیراندازی کردند، که در نتیجه آن شیخ نمر به شدت مجروح شد.
خبرگزاری رسمی عربستان اتهامات افراد اعدامشده را قتل انسانهای بیگناه، زنان و کودکان، همچنین اعضای القاعده و داعش و حامیان گروه شورشی حوثیهای شیعه یمن اعلام کرده است و نوشته این اعدامها در راستای «مقابله با تروریسم و ایدئولوژیهای افراطی» انجام شده است.
عربستان در کنار کشورهایی چون چین، ایران، مصر و عراق، جزو پنج کشوری است که بیشترین آمار اعدام در جهان را دارند. سال ۲۰۲۰ عربستان با ۲۷ اعدام روند کاهشی داشت و در رتبه پنجم قرار گرفت ولی بر اساس برخی گزارشها در سال ۲۰۲۱ دوباره تعداد اعدام در این کشور افزایش یافت.
تاکنون بیش از ۱۷۰ عضو سازمان ملل متحد مجازات اعدام را در قوانین خود یا در عمل لغو کردهاند. ۲۳ ایالت از ایالات متحده این مجازات را غیرقانونی اعلام کرده و بیش از ده ایالت هم سالهاست که از این مجازات استفاده نکردهاند.
مقامات سعودی روز شنبه از اعدام ۸۱ نفر رگردن زدند.
اعدامهای دستهجمعی در عربستان سعودی انتقادات گستردهای را در جامعه بینالمللی حقوق بشر به دنبال داشت که غیرقانونی بودن این اعدامها را به عنوان اعدامهای سیاسی علیه فعالان و روزنامهنگاران تأیید کرد و خاطرنشان کرد که قربانیان آنطور که مقامات سعودی ادعا میکنند هیچ ارتباطی با تروریسم نداشتهاند.
سازمان اروپایی حقوق بشر در بیانیهای تأیید کرده بود که ریاض در سال 2021 پس از میلاد اعدامهای انجام شده علیه زندانیان عقیدتی را با توجه به فقدان عدالت قضایی دو برابر کرده است.
توضیح مدیریت سایت-پیراسته فر:وزارت کشورعربستان در بیانیهای که توسط خبرگزاری رسمی «اسپیای» منتشر شد، اعلام کرد: محکومان با آغوش باز افکار انحرافی، برنامههای درسی و عقاید انحرافی را با وفاداریهای خارجی و طرفهای متخاصم پذیرفته و با آنها به دلیل فساد و ضلالت بیعت کرده و مرتکب اقدامات تروریستی شدهاند. از جمله خونریزی، تجاوز به مقدسات، هدف قرار دادن عبادتگاهها، مقرهای حکومتی و اماکن حیاتی به شرحی که گفته شد.
این بیانیه همچنین محکومان را به زیر نظر گرفتن و هدف قرار دادن تعدادی از مقامات، مردان امنیتی و مهاجران، مین گذاری، ارتکاب آدم ربایی، شکنجه، تجاوز جنسی، سرقت با سلاح و نارنجک دستی و قاچاق سلاح، مهمات و بمب به پادشاهی متهم کرده است.
در این بیانیه اسامی ۸۱ محکوم و همچنین اتهامات هر یک از آنها ذکر شده است که شامل عضویت در سازمان هایی مانند القاعده، داعش و گروه حوثی در یمن می شود.
اکثر اعدام شدگان تابعیت سعودی داشتند، از جمله هفت نفر از یمن و یک نفر سوری.
توضیح مدیریت سایت-پیراسته فر:
حسینیه
روحانی مبارزی که حکام عربستان راخسته کرد وموجب عزت شیعه درعربستان شد،تنهامسجد(حسینیه)شیعه عربستان رادر«نخاوله»منطقه القطیف عربستان بنیان گذاشت.
«شیخ العمری» هم از«اعدام شدگان» بود
نجات از«اعدام »باتوسل به فاطمه زهرا(س)
«علامه العمری» به حکم ظالمان وهابی سعودی ۴۵ سال به زندان افتاد و در نهایت دادگاه سعودی وی را به اعدام محکوم کرد اما دراتفاقی عجیب از اعدام جان سالم به در برد.
شیخ العمری می گوید:همه چیز دست به دست هم داد تا من را اعدام کنند و پس از چندماه زندانیشدن سرانجام روز اعدام فرا رسید؛ من را در ملأ عام و مقابل هزاران شیعه و برخی عاملان حکومت به پای چوبه دار بردند و طناب را به گردنم انداختند؛ به حضرت زهرا (س) توسل کرده و زیر لب با خودم گفتم: یا حضرت زهرا من فقط برای دفاع از شما و آبروی شما به پای چوبه دار آمدهام. یاریام کن! وقتی طناب دار را کشیدند پس از حدود ۳۰ ثانیه طناب پاره شد و من بیهوش شدم و دیگر چیزی از آن لحظه هم بیاد نمیآورم و وقتی به هوش آمدم ۳۵ روز گذشته بود و در یکی از بیمارستانهای مدینه بستری بودم و فهمیدم نجات یافتهام.
«آیت الله علامه شیخ محمد علی عمری»متولد۱۳۲۷قمری(۱۲۸۷شمسی)،متوفی در ۴ بهمن ۱۳۸۹(۱۸ صفر ۱۴۳۲)دربیمارستان ریاض درگذشت (مدت عمر۱۰۲سال براساس شمسی،۱۰۵سال براساس قمری)
آیت الله شیخ محمدعلی عمری در سن ۱۰۲ سالگی درگذشت.
حسینیه شیعیان شهر مدینه
قسمتی از مصاحبه فرزندشیخ عمری(شیخ کاظم)با سایت حج وزیارت
«قطیف» شهری بسیارقدیمی است که بیشتر ساکنان آن (حدود97%) را شیعیان تشکیل میدهند. البته ساکنان برخی از روستاهای قطیف مانند: «دارین»، «عِنَک»، «ام الساهک» و «النادیه»اهل سنت هستند، اما درکل، «قطیف» منطقهای شیعی به شمار میرود. بر اساس آمار موجود، شمار شیعیان ساکن در قطیف به ششصد هزار تن میرسد.
در منطقۀ احساء – چنان که شیعیان آن سامان میگویند- 65 تا70 درصد جمعیت آن را شیعیان تشکیل میدهند و تنها30 تا 35 درصد ساکنانش سنی مذهب هستند.
البته اهل سنت احساء، این آمار را نپذیرفته، جمعیت خود را بیشتر از این تعداد میدانند و دست کم به تعادل جمعیتی قایلند؛ یعنی نصف، نصف. در گذشته، بیشتر ساکنان منطقۀ شرقی، یعنی شهرهای: قطیف، احساء الهفوف و روستاهای آن، شیعه بودند، ولی پس از کشف نفت و به وجود آمدن شهرهای جدیدی مثل: «الجُبیل»، «خُبَر»، «دمّام» و «ظهران»، شهروندان از سراسر کشور عربستان به این شهرها کوچ کردند و در آن مناطق سکونت گزیدند؛ زیرا فرصتهای شغلی فراوانی در عرصۀ صنایع، شرکتها و بازرگانی در این شهرها فراهم آمده بود. از اینرو، برخی از مردم عربستان، از جنوب، شمال و نجد (مرکز کشور) کوچ کردند و در شهرهای نوپا ساکن شدند.
حال اگر سخن از منطقه شرقیه به میان آید، شیعیان این سامان در اقلیت قرار دارند. بر اساس برآوردها، آنان به سختی 35-40 درصد جمعیت را تشکیل میدهند و به طور کلی، اکثریت در منطقة شرقی با اهل سنت است، اما در قطیف و احساء بیشتر جمعیت را شیعیان تشکیل میدهند. شیعیان مناطق جدید یادشده در منطقة شرقی، («خفت»، «حفر الباطن» و جز آن) چنان که به نظر میرسد ـ نسبت به منطقة شرقی کمتر هستند. شیعیان مدینة منوره به 24-26 هزار تن میرسند و البته بیشتر و کمتر نیز گفتهاند.
اوضاع فعالیتهای دینی و حوزههای علمیة تشیّع در این مناطق چگونه است ؟
قبلاً در قطیف و احساء حوزة علمیه وجود داشت و پیش از تمرکز یافتن مرجعیت شیعی در نجف اشرف و سپس در قم، مراجع تقلید آن سامان، همگی اهل همان منطقه و بومی بودند. در احساء مراجعی بزرگ حضور داشتند و – چنان که میدانید- «شیخ احمد زینالدین احسائی» و «ابن ابی جمهور احسائی» از آن جمله بودند. پس از آنان، شمار دیگری از عالمان، مانند: «شیخ لویمی» و بسیاری دیگر از آن سرزمین برخاستند. عالمانی همچون: «حبیب بن قرین»، «شیخ موسی اوخمسین» و تعدادی دیگر، جزو آخرین مراجع تقلید آن سامان به شمار میرفتند.
در قطیف نیز حوزة علمیه و مراجعی وجود داشتند، از جمله: شیخ ابراهیم قطیفی که معاصر محقق کرکی بود و میان او و کرکی مناقشة علمی رخ داد. پس از او نیز عالمان و فقیهانی به عنوان مرجع تقلید مردم در این منطقه حضور داشتند که «شیخ علی ابو الحسن الخنیزی»، «شیخ علی ابو عبد الکریم الخنیزی» و «سید ماجد العوامی» از آخرین افراد این طبقه بودند. در سدة چهاردهم هجری قمری، شمار عالمان و حوزههای علمیة آن کاهش یافت، نقش دانش محدود شد که تأثیر شرایط سیاسی را در این مورد نباید نادیده گرفت. در پی این جریانات، شمار مردم این منطقه هم کاهش پیدا کرد؛ زیرا آنها برای تقلید و فراگیری احکام دینی به مراجع خارج از محدودة جغرافیایی خود نیاز پیدا کردند و برهمین اساس، به مراجع تقلید نجف اشرف و شهر مقدس قم روی آوردند. البته این رویکرد به شیعیان مناطق یاد شده محدود نبود، بلکه شیعیان سراسر گیتی به این دو محور؛ یعنی نجف و قم روی آوردند و مرجع تقلیدشان را در این مراکز جست و جو کردند.
قطیف و احساء شهرها و روستاهای فراوانی دارد. بیشتر روستاهای احساء شیعهنشین است و در برخی از روستاها برادران اهل سنت نیز حضور دارند، اما بیشتر ساکنان روستاهای احساء شیعه هستند.
آیا در عربستان مسجدی وجود دارد که به شیعیان اختصاص داشته باشد؟
شیعیان از قدیم در مناطق خود مساجدی مخصوص به خود داشته اند. پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران و حتی چند سال پیش از این رویداد، در منطقه، قانونی صادر شد که بر اساس آن، شیعیان حق ساختن مسجد را ندارند. به بیان دیگر، از 35 سال قبل شیعیان را از ساختن مسجد باز داشتند. از اینرو، همان مساجد قدیمی وحسنینیهها پابرجا و دایر است که البته می توانند آنها را تعمیر کنند.
یعنی در چند سال اخیر مسجدی از مساجد شیعیان تخریب نشده است؟
خیر، چنین اتفاقی رخ نداده است، باید گفت بیش از 3-4 سال است که در اثر تلاشهای فراوان و گفت وگو و مذاکره با دولت عربستان سعودی و پس از تحولات اقلیمی که چهره نمود، دولت سعودی به شیعیان اجازه داد مساجدی جدید بسازند. در این 3-4 سال شمار قابل توجهی، مسجد بزرگ در قطیف و احساء ساخته شد. همچنین پس از کوششهای فراوان، امکان ساختن مسجد در شهر دمام فراهم و مساجدی در آنجا ساخته شد.
در مناطق قطیف و احساء مساجد فراوانی داریم، اما در مدینة منوره هنوز به شیعیان اجازه ساختن مسجد نمیدهند.
در مناطق تازه ساخت نیز وضعیت به همین منوال است؛ به این معنا که در صورتی به شیعیان برای ساخت مسجد اجازه میدهند که فقط در منطقة خود مسجد بسازند، اما در مناطقی جدید که شیعیان و اهل سنت با هم زندگی میکنند، به آنها اجازه نمی دهند. به عنوان مثال، شیعیان منطقة «خبر» که در کنار اهل سنت زندگی میکنند، نمیتوانند مسجد بسازند. از این رو، شیعیان در خانههای بزرگ گرد آمده، نماز میخوانند. اما از چهار ماه پیش، آنان را از این کار هم باز داشتهاند.
- آیا حساسیتی که نسبت به مساجد شیعیان در عربستان وجوددارد برای حسینیهها نیز وجود دارد؟
بله! حتی بیشتر است. حسینیههای موجود، از سالها پیش بر جا ماندهاند و ساختن حسینیة جدید در عربستان ممنوع است. اکنون با اجازة دولت عربستان، شیعیان میتوانند مسجد بسازند، اما ساختن حسینیه همچنان ممنوع است. البته گاهی دولت چشم پوشی میکند. از اینرو، تحت عنوان «مجلس العائله» (مجمع خانواده) مکانهایی ساخته میشود و در آنها فعالیتهای دینی انجام و مجالس [سوگواری] برگزار میشود.
آمار دقیقی از مساجد شیعیان عربستان در دست میباشد؟
خیر، در این زمینه آمار دقیقی وجود ندارد، اما برآورد تقریبی، از وجود نزدیک ششصد مسجد کوچک و بزرگ شیعیان در قطیف و احساء حکایت دارد و به نظر میرسد که شمار حسینیهها از مساجد بیشتر باشد، به این معنا که آمار حسینیهها در قطیف و احساء، در ابعاد گوناگون از هزار واحد کمتر نیست؛ زیرا در مواردی دیده میشود که در بخشی از یک خانة مسکونی، مراسم مذهبی و مناسبتهای مربوط به اهل بیت علیهم السلام برگزار میشود.
آیا شیعیان عربستان سعودی همگی دوازده امامی هستند یا شیعیان زیدی و اسماعیلی هم در آنجا سکونت دارند؟
در نجران شیعیان اسماعیلی و نیز اندکی از شیعیان زیدی -که اصالتاً از یمن هستند- وجود دارند که برخیشان نیز تابعیت سعودی گرفتهاند و نمود ندارند، اما کسی از شهروندان سعودی سراغ نداریم که درعین زیدی مذهب بودن، کیانی آشکار و روشن داشته باشد. در حقیقت، تعداد کمی از شیعیان سعودی، اسماعیلی و بیشتر آنان دوازده امامی هستند.
آیا آنان(شیعیان غیر دوازده امامی) نیز مسجد و عالمانی دارند؟
اسماعیلیة نجران مسجد و عالمانی دارند و اکنون نیز در مناطق دیگر در حال ایجاد مراکزی برای خود هستند. روشن است که این مراکز عنوان مسجد ندارند، بلکه صرفاً مرکز هستند. به عنوان نمونه، آنها در «قطیف»، «دمّام» و «جُبیل» مرکز دارند، با این توضیح که زمینهایی با مساحتهای بزرگ (مانند مزرعه یا باغ) می خرند و در آن مصلّا، سالن همایش و محل سخنرانی میسازند. /منبع مصاحبه:نشریه سازمان حج وزیارت