بیماره «نقرس» علائم ودرمانهای دارویی وسنتی
Gout نام علمی بیماری نقرس است که این بیماری مربوط به مشکلات مفصلی است که مفصلها ملتهب میشوند بخصوص انگشت شست پا ورم میکند
نقرس با حملات درد ناگهانی و شدید، قرمزی و حساس بودن در مفاصل مشخص می‌شود، که اغلب مفصل پایه شست پا را در برمی‌گیرد. نقرس شکل پیچیده‌ای از آرتریت (ورم مفاصل) است که می‌تواند هر فردی را تحت تاثیر خود قرار دهد. احتمال ابتلاء به نقرس در مردان بیشتر است، اما زنان نیز بعد از یائسگی، به طور فزاینده‌ای مستعد ابتلاء به آن هستند. حمله حاد نقرس می‌تواند شما را در نیمه‌های شب از خواب بیدار کند، با این احساس که شست پای شما بر روی آتش قرار گرفته است. مفصلی که تحت تاثیر قرار گرفته است داغ، گرم، متورم و بسیار حساس است، به‌طوریکه حتی وزن یک برگ سبک کاغذ بر روی آن غیرقابل تحمل به نظر می‌رسد. خوشبختانه نقرس قابل درمان است، و راه هایی جهت کاهش احتمال خطر عود مجدد آن وجود دارد.
علائم و نشانه‌های نقرس، تقریباً همیشه به صورت حاد و ناگهانی، اغلب در هنگام شب و بدون هیچ اعلام خطر و هشداری خود را نشان می‌دهند. این علائم عبارتند از:
• درد شدید مفاصل: نقرس معمولاً مفصل شست پا را تحت تاثیر خود قرار می‌دهد، اما می‌تواند در مفاصل پاها، قوزک، زانوان، دست‌ها و مچ‌های دست نیز رخ دهد. احتمالاً درد در 12 تا 24 ساعت بعد از شروع آن، در شدیدترین حالت خود می‌باشد.
• ناراحتی و احساس ناخوشایندی که به طول می‌انجامد: پس از فروکش کردن درد شدیدی که رخ داده، این احتمال وجود دارد که ناراحتی و احساس ناخوشایندی در برخی از مفاصل از چند روز تا چند هفته به طول انجامد. احتمال دارد حملات بعدی مدت زمان بیشتری طول بکشد و مفاصل بیشتری را درگیر نماید.
• التهاب و قرمزی: مفصل یا مفاصل درگیر نیز تحت تاثیر قرار گرفته، متورم، حساس و قرمز می‌گردند.
نقرس هنگامی بروز میکند که کریستال‌های(بلورهای) اورات در مفاصل شما انباشته گردند، که باعث تورم و درد شدید حمله نقرسی می‌گردند. کریستال‌های اورات وقتی تشکیل میشوند که سطح اسیداوریک در خون شما بالا باشد. بدن شما اسیداوریک را از شکسته شدن پورین‌ها می‌سازد. پورین‌ها موادی هستند که به طور طبیعی در بدنتان یافت میشوند، همانطور که در برخی از مواد غذایی مانند انواع گوشت، ماهی کولی، شاه ماهی، مارچوبه و قارچ نیز یافت میشوند.
به طور طبیعی، اسید اوریک در خون شما تجزیه و حل شده و از طریق کلیه‌های شما، از راه ادرار دفع می‌گردد. اما گاهی اوقات، یا بدنتان مقادیر زیادی اسید اوریک تولید میکند، یا اینکه کلیه‌های شما اسید اوریک بسیار کمی را دفع می‌کنند. وقتی این اتفاق می‌افتد، اوریک اسید تجمع پیدا کرده و تشکیل کریستال‌های تیز و سوزن مانندی به نام اورات را در سرتاسر یک مفصل و یا بافت می‌دهد، که باعث درد، التهاب و تورم می‌شود.
اگر سطح اسیداوریک در بدن شما بالا باشد، احتمال ابتلاء به بیماری نقرس در شما بیشتر است. عواملی که باعث افزایش سطح اسیداوریک در بدن شما می‌شود عبارتند از:
• فاکتورهای مرتبط با سبک زندگی: این احتمال وجود دارد که انتخاباتی که شما در زندگی روزمره خود انجام می‌دهید، احتمال خطر ابتلاء به نقرس را افزایش دهد. شامل استفاده از الکل، که عموماً بیشتر از دو drink در روز برای مردان و بیش از یک drink در روز برای زنان، احتمال خطر ابتلاء به نقرس را افزایش می‌دهد.
• شرایط و موقعیت‌های پزشکی: بعضی از بیماری ها و عوارض نیز احتمال ابتلاء به بیماری نقرس را افزایش می‌دهند، مواردی شامل فشار خون بالا (هایپرتانسیون)، که درمان نشده باشد، همچنین حالات و شرایط مزمنی مانند دیابت، بالابودن چربی‌های خون و کلسترول (هایپرلیپیدمی) و تصلب شرایین (آرترواسکلروزیس).
• استفاده از برخی داروها: استفاده از داروهای تیازید، که عموماً در درمان فشار خون بالا استفاده می‌شود و استفاده از آسپرین نیز می‌تواند سطح اسید اوریک خون را بالا ببرد. همینطور استفاده از داروهای ضد پس زدن پیوند (آنتی ریجکشن)، در افرادی که پیوند عضو در آنها صورت گرفته است، می‌تواند سطح اسیداوریک خون را بالا ببرد.
• سابقه خانوادگی نقرس: اگرسایر اعضاء خانواده شما مبتلا به نقرس بوده‌اند، این احتمال وجود دارد که شما بیشتر در معرض خطر ابتلاء به آن باشید.
• سن و جنس: نقرس اغلب در مردان بیشتر دیده می‌شود تا در زنان. اصولاً به این علت که سطح اسیداوریک در خون زنان پایین‌تر از مردان است. هرچند بعد از یائسگی، سطح اسیداوریک خون زنان، به سطح اسیداوریک خون مردان نزدیک می‌شود. همچنین، احتمال خطر ابتلاء به نقرس در مردان، در سنین پایین‌تر بیشتر وجود دارد، معمولاً بین سنین 40 تا 50 سالگی، در حالیکه در زنان عموماً این علائم و نشانه‌ها بعد از سن یائسگی به وجود می‌آید.
در افراد مبتلا به نقرس، عوارض حاد و شدیدی به وجود می‌آیند، شامل:
• نقرس عودکننده: ممکن است بعضی از افراد هیچ‌وقت علائم و نشانه‌های بیماری نقرس را دوباره تجربه نکنند. اما برخی دیگر ممکن است این مساله را چندین بار در سال تجربه کنند. این احتمال وجود دارد که داروها به جلوگیری از حملات نقرسی در افرادی که مبتلا به نقرس عودکننده هستند، کمک کنند.
• نقرس پیشرفته: نقرسی که درمان نشود، ممکن است باعث رسوب و ته‌نشین شدن کریستال‌های اورات در زیر پوست شود، و تشکیل گره‌ها و غده‌هایی به نام توفی(TOE-fi) را دهد. توفی می‌تواند در مناطقی مثل نوک انگشتان، دست‌ها، پاها، آرنجها و تاندون‌های آشیل که در امتداد پشت زانوان شما است، ایجاد شود. توفی‌ها معمولاً دردناک نیستند، اما می‌توانند در طول مدت حملات نقرسی، متورم و حساس شوند.
• سنگ‌های کلیه: ممکن است کریستال‌های اورات در دستگاه ادراری افراد مبتلا به نقرس تجمع پیدا کرده، و تشکیل سنگ‌های کلیه را بدهند. داروها می‌توانند به کاهش احتمال خطر بروز سنگ‌های کلیه کمک نمایند.
قرس یک شکل دردناک آرتروز (ورم مفاصل) است که گاهی اوقات به این شرایط التهاب مفصل نقرسی نیز گفته می شود. رایج ترین محل تشکیل نقرس در افراد در بخش کروی انگشت شست بزرگ پا است؛ با این وجود مفاصل پا، قوزک، زانو، دست ها و آرنج نیز می توانند تحت تاثیر این مشکل قرار گیرند. مفاصل مختلفی در کف پا وجود دارد و نقرس باعث درد کف پا می گردد. در هر حال وارد شدن آسیب به خاطر بیماری نقرس به بیش از یک یا دو مفصل بدن بطور همزمان شرایطی غیر عادی و نادر محسوب می شود.
در صورت عدم درمان نقرس ، این بیماری می تواند با گذشت زمان باعث وارد شدن آسیب به مفصل و کلیه شود و در صورت مشاهده این بیماری به همراه سایر فاکتورهای ریسک مثل فشار خون بالا و دیابت، این بیماری می تواند خطر حمله قلبی، سکته، و نارسایی کلیه را بطور چشمگیر افزایش دهد.
علائم و نشانه ها
- درد شدید و حساسیت در مفصل آسیب دیده
- ورم و التهاب در مفصل آسیب دیده
- احساس گرمی پوست روی مفصل و خشکی آن که می تواند باعث روشن و قرمز شدن پوست شود.
علاوه بر این بعضی افراد ممکن است با حالت تهوع، بی اشتهایی و مقدار کمی تب در زمان ابتلا به بیماری مواجه شوند.
علت و دلایل
نقرس در نتیجه افزایش سطح اسید اوریک در خون ایجاد می شود. اسید اوریک بطور طبیعی در بدن انسان تولید می شود. در حالت عادی این ماده در خون حل نمی شود و کلیه ها آن را به عنوان بخشی از اجزای اوره از بدن دفع می کند.
دفع کمتر از حد لازم یا تولید بیش از حد اسید اوریک در بدن می تواند باعث شود سطح این ماده در خون انسان افزایش پیدا کند. هنگامی که این شرایط مشاهده شود، امکان تشکیل و تجمع کریستال های اسید اوریک در مفاصل افزایش پیدا می کند و این شرایط باعث ابتلای فرد به نقرس می شود. به هر حال، همه افرادی که با افزایش سطح اسید اوریک در بدن خود مواجه می شوند، به بیماری نقرس مبتلا نمی گردند.
در عمل فاکتورهای ریسک متعدد می تواند با ابتلای فرد به نقرس ارتباط داشته باشند که این موارد به شرح زیر هستند:
چاقی
مسائل ژنتیکی
جذب بالای مواد غذایی که دارای سطح بالای پورین هستند (برای مثال بعضی از غذاهای دریایی و بعضی از انواع گوشت ها)
مصرف داروهای خاص مثل دیورتیک (قرص های سیال)
وارد شدن آسیب به یک مفصل
ابتلا به بیماری های کلیه به صورت مزمن
داروهای درمان نقرس:
داروهایی که برای درمان بیماری نقرس استفاده میشوند، شامل:
داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs). شامل داروهایی همچون ایبوبروفن، ناپروکسن و یا داروهای قوی تر که برای دریافت آنها نیاز به نسخه پزشک است همچون، ایندومتاسین (Indocin) میشوند، که برای کاهش التهاب و درد استفاده میشوند.
* کلشی سین (Colchicine). اگر داروهای NSAIDs برای شما قابل تجویز نباشد، پزشک از این مسکن کلشی سین برای شما استفاده میکند.
*کورتیکواستروئیدها (Corticosteroids). پزشکان ممکن است از داروهای کورتیکواستروئید برای کاهش درد و التهاب بیماری نقرس استفاده کند، این داروها در دوشکل خوردنی و تزریقی تجویز میشوند، از عوارض جانبی کورتیکواستروئیدها می‌توان به:
- نازک شدن استخوان ها
- درمان دیر و ضعیف زخم ها
- کاهش قدرت مبارزه با عفونت
درمان
درمان ها در جهت کاهش دادن میزان اسید اوریک خون است.
کاهش دادن وزن
اجتناب از مصرف غذاهای حاوی مقادیر زیاد پروتئین مثل انواع گوشت ها.
قطع مصرف داروهایی که ممکن است اسید اوریک خون را بالا ببرند تحت نظر پزشک.
توصیه غذایی برای پایین آوردن اسید اوریک خون
*تخم مرغ حاوی مقدار کمی پورین است; یعنی اسیداوریک خون را خیلی افزایش نمی دهد، ولی به طور گیج کننده ای باعث افزایش دردهای ناشی از نقرس می شود.
زرده تخم مرغ اسیدی تر از سفیده آن است،بنابرین بهتراست که مصرف تخم مرغ را محدود کرده و فقط از سفیده آن استفاده کنند.
تخم اردک، بلدرچین، بوقلمون و غاز اسیدی تر از تخم مرغ هستند، حتی المقدورازمصرف اینهااجتناب کنید،
*از مصرف غذاهای سرشار از پورین پرهیز کنید. این غذاها سبب تولید اسید اوریک بسیار زیادی در بدن می شوند و تشدید کننده بیماری نقرس هستند. معمولا غذاهایی که پروتئین بالایی دارند، حاویی پورین زیادی نیز هستند. مانند گوشت قرمز، غذاهای دریایی(ماهی، میگو...)، احشای داخلی نظیر کله پاچه، مغز، جگر، دنبلان و ماکیان. که نبایداینهارابخورید
* از مصرف زیاد چربی ها خودداری کنید، زیرا چربی زیاد مانع دفع اسید اوریک می شود.
این غذاهارا ازسبدغذایی تان کم کنید
*مصرف غذاهایی را که سطح متوسطی از پورین دارند را محدود کنید;مثل مارچوبه، گل کلم، اسفناج، ریواس، لوبیاها، قارچ و عدس.
* مصرف گوجه فرنگی، محصولات تهیه شده از گوجه فرنگی، توت فرنگی وزرده تخم مرغ را محدود کنید; زیرا این مواد سبب اسیدی شدن خون می شوند. این عامل به تشکیل کریستال های اورات کمک کرده و افزایش حملات نقرس را به دنبال خواهد داشت.
*روزانه حداقل ۸ لیوان آب بنوشید; چون آب به خروج اسید اوریک در بدن کمک می کند، مانع تشکیل سنگ های کلیوی می شود، حملات نقرس را کاهش می دهد، سبب جلوگیری از خشکی مفاصل می شود و به کاهش وزن کمک می کند.
* ورزش کنید. برای بیماران نقرسی ورزش مستمر و ملایم توصیه می شود. سه بار در هفته به مدت نیم ساعت ورزش یا پیاده روی بسیار مناسب است.
ورزش ها سنگین نباشد-ورزش های سنگین و شدید می توانند باعث افزایش اسیداوریک شوند بنابراین نباید بیماران مبتلا به آن ورزش سنگین انجام دهند. شنا یکی از بهترین ورزش ها برای این افراد است.
* اگر اضافه وزن دارید و یا چاق هستید،کم کنیدوزن تان را
روزانه مقداری گیلاس بخورید. این میوه نقش مهمی در برطرف کردن درد و حملات نقرس دارد، به طوری که مصرف روزانه ۲۵۰ گرم از این میوه می تواند سطح اسیداوریک را در خون پایین بیاورد. در ضمن، انواع گیلاس منبع خوبی از آنتوسیانین ها و فلاونوییدها هستند که ازعوامل کمک کننده به مفاصل به حساب می آیند.
*سرکه سیب- محلول بسیار رقیق شده سرکه سیب، یک محلول کمک کننده به شما است، به طوری که پس از دو روز استفاده از این محلول، کاهش درد و سوزش را احساس خواهید کرد.
به این منظور مقدار دو قاشق چای خوری سرکه سیب را به ۴۵۰ سی سی آب اضافه کرده و این محلول را سه بار در روز همراه با غذا میل کنید. در ضمن در صورت دلخواه، به این محلول، می توانید دو قاشق چای خوری عسل بیفزایید که البته در افراد دیابتی اضافه کردن عسل توصیه نمی شود.
اجتناب از مصرف الکل
مشاوره-روانشناسی